Bilişim Hukuku ve Bilişim Suçları

Bilişim Suçları ve Bilişim Hukuku

Bilişim, elektronik sistemleri tanımlayan bir üst kavramdır. Bilişim, her türlü bilgi ve verinin elektronik sistemler ve araçlarla işlenme, kullanma ve değerlendirme tekniklerini inceleyen bir bilim dalıdır.

Bilişim suçları ise elektronik sistemler dahilinde bilgileri işleyen, nakleden bir platformda kanuna veya ahlaka aykırı olarak veya kendisine tanınan yetkiyi aşarak gerçekleştirilen en türlü eylem olarak tanımlanabilir.

Bilişim hukuku, bilişim suçları niteliğindeki eylemlerin önlenmesi amacıyla suçların tanımını ve bu suçlara uyan eylemler karşılığında verilecek cezaları düzenleyen hukuk dalı olarak ortaya çıkmıştır.

Neden Bilişim Yoluyla Nasıl Suç İşlenir?

  • Suçun işlenmesinde bilgisayar teknolojileri ve sistemlerinin kullanılması,
  • Yeni gelişen bir alan olması nedeniyle kanun ve düzenlemelerin henüz yetersiz olması,
  • Ekonomi ve finans sektöründe işlenen suçların maddi getirisinin yüksek ve az riskli olması,
  • Kullanıcıların bilinç seviyelerinin yeteri kadar gelişmemiş olması,
  • Suçun mağdurunun gerçek kişi olması durumunda soruşturma ve kovuşturma ile ilgili yeterli bilgiye sahip olunmaması,
  • Suçun mağdurunun tüzel kişi olması durumunda itibar kaybetme korkusu ile hareket etmesi,
  • Suçluların tespitinde kendilerince önlem alma ihtimallerinin yüksek olduğunu değerlendirmeleri,
  • Bilişim alanında kullanılan güvenlik sistemlerinin halen zafiyetlerin tespit edilebilir olması,

Bilişim Suçları Nelerdir?

Bilişim suçları 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda yer almaktadır.

Türk Ceza Kanunu’nda bilişim alanında suçlar başlığı altında 243. maddede bilişim sistemine girme, 244. maddede sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme ile 245. maddede banka ve kredi kartlarının kötüye kullanılması konularında düzenleme getirmiştir.

Bilişim Sistemine Girme

Madde 243- (1) Bir bilişim sisteminin bütününe veya bir kısmına, hukuka aykırı olarak giren veya orada kalmaya devam eden kimseye bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası verilir.

(2) Yukarıdaki fıkrada tanımlanan fiillerin bedeli karşılığı yararlanılabilen sistemler hakkında işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranına kadar indirilir.

(3) Bu fiil nedeniyle sistemin içerdiği veriler yok olur veya değişirse, altı aydan iki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

(4) (Ek: 24/3/2016-6698/30 md.) Bir bilişim sisteminin kendi içinde veya bilişim sistemleri arasında gerçekleşen veri nakillerini, sisteme girmeksizin teknik araçlarla hukuka aykırı olarak izleyen kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Sistemi Engelleme, Bozma, Verileri Yok Etme veya Değiştirme

Madde 244- (1) Bir bilişim sisteminin işleyişini engelleyen veya bozan kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

(2) Bir bilişim sistemindeki verileri bozan, yok eden, değiştiren veya erişilmez kılan, sisteme veri yerleştiren, var olan verileri başka bir yere gönderen kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

(3) Bu fiillerin bir banka veya kredi kurumuna ya da bir kamu kurum veya kuruluşuna ait bilişim sistemi üzerinde işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.

(4) Yukarıdaki fıkralarda tanımlanan fiillerin işlenmesi suretiyle kişinin kendisinin veya başkasının yararına haksız bir çıkar sağlamasının başka bir suç oluşturmaması halinde, iki yıldan altı yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.

Banka veya Kredi Kartlarının Kötüye Kullanılması

Madde 245 – (Değişik: 29/6/2005 – 5377/27 md.)

(1) Başkasına ait bir banka veya kredi kartını, her ne suretle olursa olsun ele geçiren

veya elinde bulunduran kimse, kart sahibinin veya kartın kendisine verilmesi gereken kişinin rızası olmaksızın bunu kullanarak veya kullandırtarak kendisine veya başkasına yarar sağlarsa, üç yıldan altı yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.

(2) Başkalarına ait banka hesaplarıyla ilişkilendirilerek sahte banka veya kredi kartı üreten, satan, devreden, satın alan veya kabul eden kişi üç yıldan yedi yıla kadar hapis ve onbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.

(3) Sahte oluşturulan veya üzerinde sahtecilik yapılan bir banka veya kredi kartını kullanmak suretiyle kendisine veya başkasına yarar sağlayan kişi, fiil daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, dört yıldan sekiz yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.

(4) Birinci fıkrada yer alan suçun;

a) Haklarında ayrılık kararı verilmemiş eşlerden birinin,

b) Üstsoy veya altsoyunun veya bu derecede kayın hısımlarından birinin veya evlat

edinen veya evlâtlığın,

c) Aynı konutta beraber yaşayan kardeşlerden birinin,

zararına olarak işlenmesi hâlinde, ilgili akraba hakkında cezaya hükmolunmaz.

(5) (Ek: 6/12/2006 – 5560/11 md.) Birinci fıkra kapsamına giren fiillerle ilgili olarak bu Kanunun malvarlığına karşı suçlara ilişkin etkin pişmanlık hükümleri uygulanır.

Bilişim Suçu Türleri Nelerdir?

Bilişim suçlarını yöntem ve amaçlarına göre sınıflandırabiliriz. Ancak genel anlamda bilişim suçu türlerini sayacak olursak,

  • Bilişim sistemleri yoluyla dolandırıcılık
  • İnternet Bankacılığı dolandırıcılığı
  • Bilişim sistemleri yoluyla sahtecilik
  • Sabotaj
  • Yetkisiz erişim
  • Yazılımın izinsiz kullanımı
  • Kişisel verilerin kötüye kullanılması
  • Kişisel verilerin gizliliğinin ihlal edilmesi
  • Yasadışı yayınlar
  • Ticari sırların çalınması
  • Terörizm faaliyetleri
  • Çocuk pornografisi
  • Bilişim sistemleri yoluyla fuhuş
  • Bilişim sistemleri yoluyla uyuşturucu satışı veya temini

Bu suçlara ilişkin savcılık yoluyla şikayette bulunulabileceği gibi Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'na yapıalcak başvuru yolları da mevcuttur. Ancak bu başvuruların cezai bir yaptırımı bulunmamaktadır. Bu nedenle ihlale uğrayan kişilerin bilişim hukuku avukatı ile çalışmaları önemlidir. Bilişim hukukunda uzman bir avukat haklarınızın korunmasında ve sürecin takibinde size fayda sağlayacaktır.

Diğer taraftan, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun onuncu bölümünde düzenlenen suçlara ek olarak hakaret, iftira, müstehcenlik, haberleşmenin engellenmesi, haberleşmenin gizliliğinin ihlali, özel hayatın gizliliğini ihlal, kişisel verilerin kaydedilmesi, verilerin hukuka aykırı olarak verilmesi veya ele geçirilmesi, verileri yok etmeme, nitelikli hırsızlık ve dolandırıcılıkta bilişim sistemlerinin kullanılması, suç işleme amacıyla örgüt kurma, kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması, uyuşturucu ve uyarıcı madde kullanımının kolaylaştırılması,  halkı askerlikten soğutma ve kanunlara uymamaya tahrik başlıkları altında bilişim yoluyla da işlenebilen suçlara yer verilmiştir.